Egzersiz davranışı aslında kişilerin egzersize karşı tutumunu, spor yapma niyetini ve egzersiz için ayırdıkları süreyi ifade eder. Bazı insanlar fiziksel olarak çok aktiftir ve iyi bir egzersiz davranışına sahiptir. Bu sayede hem sağlıklarını hem de formlarını korurlar.
Kimileri ise egzersize karşı sevgi ve nefret duygusu aynı anda barındırabilir. Bu gruptakiler bir antrenman programına başlasalar da istikrarlarını koruyamazlar. Dolayısıyla sık sık ara verip yeniden başlamaları oldukça muhtemeldir.
Peki, egzersiz davranışlarınızın üzerinde genetik etkilerin önemli bir rol oynadığını biliyor muydunuz? Gelin şimdi egzersiz davranışları ve genetik arasındaki ilişkiyi daha detaylı inceleyelim.
Egzersiz Rutininde Dinlenme Günü Neden Önemlidir? konusunu ele aldığımız içeriğimize bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.
Genetik, Egzersiz Davranışını Nasıl Etkiler?
Araştırmalar, insanlar arasındaki egzersiz davranışı farklılıklarının kalıtsal olabileceğini gösteriyor. Bu da bazı genleri taşıyan insanların, taşımayanlara kıyasla daha iyi bir egzersiz davranışına sahip olmasına yol açıyor.
İşte, egzersiz davranışı üzerindeki etkisi olduğu bilinen genler:
DRD2 Geni
DRD2 geni, dopamin reseptörü D2 adlı bir proteinin üretiminde rol oynar. Dopamin reseptörleri, dopaminin işlevini yerine getirmesi için oldukça önemlidir. Bu gendeki değişiklikler reseptör seviyesini değiştirebileceğinden egzersiz davranışı başta olmak üzere kişilerin bir dizi işlevini etkileyebilir.
CASR Geni
CASR geni, kalsiyum algılama reseptörü adı verilen bir proteinin üretimine yardımcı olur. Kalsiyum algılama reseptörleri, kandaki kalsiyum seviyelerinin düzenlenmesini sağlar.
Bilindiği gibi kalsiyum, kemik sağlığı ve kasların kasılabilmesi için çok önemlidir. Bilim insanları, bu gendeki değişikliklerin fiziksel aktivite düzeylerini etkileyebileceğini düşünüyor.
ACE Geni
ACE geni, anjiyotensin dönüştürücü enzim adı verilen bir proteinin üretiminde rol oynar. Bu enzim, kan basıncının düzenlenmesi ve vücuttaki su / tuz dengesinin sağlanmasına yardımcı olur. Özellikle kan basıncı üzerindeki etkisi, ACE genindeki değişikliklerin egzersiz davranışını etkileyebileceğini düşündürmektedir.
Egzersiz Davranışını Etkileyen Diğer Faktörler
Genetik etkilerin dışında kişisel, çevresel ve davranışsal faktörler de kişilerin egzersiz davranışını etkileyebilir. Bu faktörlere daha detaylı göz atacak olursak;
1. Motivasyon Eksikliği
Motivasyon egzersizin olmazsa olmazıdır. Bazı insanlar motivasyon eksikliği yaşayarak spor rutinlerinden sıkılabilir, egzersizi bırakıp bir süre sonra yeniden başlayabilirler.
Hedeflerin tam olarak belirlenememesi veya hangi programın yapılması gerektiğini bilememek gibi durumlar motivasyon eksikliğinin kaynağı olabilir.
2. Yorgunluk ve Ağrı
Egzersize yeni başlanan dönemde kas ağrısı yaşamak oldukça normaldir. Ancak bu durumun geçici olduğunu bilmek gerekir. Zira kaslar açıldıkça hissedilen ağrı yerini zindeliğe bırakır.
Fakat bazı insanlar ağrı yaşadıktan sonra motivasyon kaybı yaşayabilirler. Bu da egzersiz davranışlarını büyük ölçüde etkiler.
3. Sağlıkla İlgili Sorunlar
Sağlıkla ilgili yaşanan sorunlar egzersiz davranışını doğrudan etkiler. Örneğin bazı ilaçların kullanımı sırasında spor yapmak uygun olmayabilir veya ciddi kalp hastalıkları spora engel olabilir.
4. Diğer Faktörler
Maddi durum, zaman problemi, kültürel tutum veya kaliteli eğitim programlarına erişimde sorun yaşanması da insanların egzersiz davranışını etkileyen diğer faktörlerdir.
Egzersiz Alışkanlığı Kazanabilmek İçin Öneriler
Aşağıdaki öneriler, insanların egzersiz için motivasyonunun artmasına ve egzersiz alışkanlığı kazanmasına yardımcı olabilir.
- Grup fitness programlarına katılmak veya aile üyeleriyle / arkadaşlarla spor salonuna gitmek egzersiz için iyi bir motivasyon kaynağı olabilir.
- İnternet ortamında kolayca erişilebilen ve profesyoneller tarafından hazırlanan yüzlerce içerik bulunuyor. Nereden başlayacağını bilmeyenler için bu içerikler antrenman programının nasıl olması gerektiği konusunda fikir verebilir.
- Telefona bir fitness uygulaması indirmek spor motivasyonunu yükseltmeye yardımcı olabilir. Bu uygulamaya her gün neler yapıldığının not edilmesi, kişiyi bir sonraki gün için heveslendirebilir.
- Egzersize yeni başlayanların önlerine gerçekçi hedefler koyması önemlidir. Yavaş yavaş başlamak ve vücut güçlendikçe hedefi artırmak gerekir. Aksi halde motivasyon kaybı yaşanması oldukça muhtemeldir.
- Çeşitlilik motivasyonun artmasını sağlayacağından farklı antrenman programları denenebilir. Bu sayede keyif alınan egzersiz türü de kolaylıkla bulunabilir.
- Egzersiz yapmak istenmediğinde aktif kalabilmek için yürüyüş veya yüzme gibi yorucu olmayan sporlar tercih edilebilir.
- Her gün egzersiz yapmak sıkıcı olabilir. Bu nedenle antrenman programına mutlaka dinlenme günleri eklenmelidir. Bu sayede sosyal aktivitelere zaman ayrılabileceği gibi vücudun kendini onarmasına da izin verilmiş olur.
- Motivasyonun artmasını sağlayacak belki de en önemli unsur, ilerlemenin kaydedilmesidir. Eğer hedef kilo vermek ise haftalık veya aylık olarak kilo kaybı not edilebilir. Ya da kişinin egzersiz amacı kas kütlesini artırmak ise aylık ölçümler sayesinde ne kadar yol kat ettiği öğrenilebilir. Hedefe yaklaştıkça motivasyon da artacaktır.
Masa başı Çalışanlar İçin İş Yerinde Egzersiz Önerileri konusunu ele aldığımız içeriğimize bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.
