Kollajenler, memeliler de dahil olmak üzere hem omurgasız hem de omurgalı organizmalarda en bol bulunan yüksek moleküler ağırlıklı proteinlerdir ve esas olarak yapısal bir role sahiptirler ve farklı dokularda spesifik organizasyonlarına göre farklı tiplerde bulunurlar.
Kollajenler, derinin yapısından, damarlardaki kanın pıhtılaşmasına kadar birçok önemli role sahiptir. Bağ dokuların bir arada durmasını sağlayan bu yapısal proteinler insan vücudundaki tutkal olarak düşünülebilir, ve kollajen adı da Yunanca’da yapıştırıcı anlamına gelen “kólla” kelimesinden gelmektedir.
16 çeşit kollajen türü bilinmektedir ancak insan vücudunda büyük bir öneme ve hakimiyete sahip olan kollajenler kendi içlerinde tip 1, 2, 3 ve 4 olarak gruplara ayrılmaktadırlar. İnsan vücudunda bulunan kollajen grupları içinde en iyi bilinenleri tip 1 ve tip 2 kollajendir.
Tip 1 kollajen, fibril yapılı bir kollajendir ve insan vücudunda en yüksek oranda bulunan moleküllerden biridir.
Tip 1 kollajen özellikle kemik, deri, tendonlar, kan damarı duvarları ve diğer bağ dokularda yüksek miktarda bulunmaktadır ve oldukça önemlidir.
Kollajen Nedir? sorusunu ele aldığımız içeriğimize bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.
İnsan vücudunda hemen hemen bütün bağ dokularda çok yüksek oranda tip 1 kollajen molekülleri mevcuttur. Tip 1 kollajen bu dokuların yapısal ve mekanik iskeletini oluşturan, paketlenmiş lifler halinde birleşerek görev yapmaktadır. Tip 1 kollajen inekler, domuzlar, yumurta kabuğu zarı ve balıklardan elde edilebilmektedir.
Tip 2 kollajen ise, hayvanlardaki ve insanlardaki kıkırdak, kemik ve diğer bağ dokularının parçası olan yapısal bir proteindir; eklem yüzeylerinin ve hiyalin kıkırdağının ana yapısal bileşenidir. Tip 2 kollajen aynı zamanda omurilik disklerinde ve gözlerde retina, sklera ve göz merceği gibi hassas dokularda da bulunmaktadır. Tip 2 kollajen tavuk ve sığır kıkırdaklarından izole edilebilmektedir.
Tip 1 ve tip 2 kollajenler arasındaki fark moleküler düzeydedir. İki kolajen çeşidi insan vücudunda sıklıkla bulundukları lokasyonlar ve bulunma oranları açısından birbirinden ayrılmaktadır. Aynı zamanda tip 1 kollajen daha iri fibrilerden oluşmaktadır. Tip 1 kollajen ile kıyaslandığında, tip 2 kolajenin sahip olduğu fibriller daha küçüktür, bu durum genel olarak vücuttaki yoğun bulundukları konumun hassaslığı ile birlikte düşünüldüğünde anlam kazanmaktadır.
Tip 1 ve 2 kollajenler genel anlamda ele alındıklarında oldukça benzer işlevlere sahip olan iki molekül olarak görünseler de, farklı genler tarafından kodlanan tamamen farklı moleküllerdir. Aynı gibi görünen, iki farklı yapısal protein olan tip 1 ve tip 2 kollajenin arasındaki moleküler düzeydeki ve yoğun bulundukları konumlarından kaynaklı olan yapısal farklılıkları onları literatürde tip 1 ve tip 2 kollajen olarak ayırmaktadır ve böylece iki farklı molekül yapmaktadır.
Vellajen’in 7 içeriğinden biri de Tip2 kollajendir. Daha fazla bilgi için içerikler kısmına göz atabilirsiniz.
Kollajen Üretimini Destekleyen Gıdalar hakkında oluşturduğumuz içeriğe bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.
Kaynak
Silva, T. H., Moreira-Silva, J., Marques, A. L., Domingues, A., Bayon, Y., & Reis, R. L. (2014). Marine origin collagens and its potential applications. Marine drugs, 12(12), 5881–5901. https://doi.org/10.3390/md12125881
Biochemistry of Collagens, Chapter 1, K. Henriksen, M. A. Karsdal
https://doi.org/10.1016/B978-0-12-809847-9.00001-5
Lodish, Harvey. “Collagen: The Fibrous Proteins of the Matrix.” Molecular Cell Biology. 4th edition. U.S. National Library of Medicine
https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-714/collagen-type-ii-native
