Kollajen, vücudumuzda en çok bulunan proteindir. İnsan vücudundaki proteinlerin yaklaşık üçte birini oluşturur. Kemikler, deri, kaslar, tendonlar ve bağ dokularının birincil yapısal bileşenidir. Kollajen ayrıca kan damarları, kornealar ve dişler de dâhil olmak üzere diğer birçok vücut parçasında bulunur.
Kelime, Yunanca tutkal anlamına gelen “kólla” kelimesinden gelmektedir. Kollajen, bir arada tutan tutkal yani dokuların yapıştırıcısı olarak düşünülebilir.
Kollajen Tipleri Nelerdir?
Vücutta en çok bulunan yapısal protein olan kollajenin, her biri aminoasit bileşimine göre sınıflandırılan 28 farklı türü vardır. Tip 1, Tip 2, Tip 3 ve Tip 4 ana kollajen tipleridir. Vücuttaki kollajenin %80’inden fazlasını Tip I, II ve III oluşturur. Tip 1 kollajen, bağlarda, dokularda, tendonlarda, deride ve organlarda bulunur. Bağ dokularda yaşa bağlı olarak azalan kollajen cilt elastikiyetinin saçların ve tırnakların zayıflamasına neden olur. Tip 3 kollajen, kemik iliği ve lenfoid dokularda bulunur. Kasları, damarları ve organları destekleyen kollajen tipi 3’tür. Tip 1 ve Tip 3 genellikle vücutta birlikte bulunur.
Tip 2 Kollajen, eklem ve kıkırdak sağlığı için önemli bir kollajen türüdür. Eklemlerde yastıklama ve kayganlaştırma görevi gören, eklem sağlığı için oldukça önemli olan kıkırdak dokuda bulunur. Yapısal proteinin bu formu, eklemlerin düzgün çalışması için gereklidir. Yaş ve dış etkenlerle birlikte azalan Tip 2 Kollajen miktarı, çeşitli eklem ve kıkırdak sorunları yaşanmasına neden olabilir.
Tip 1 Ve Tip 2 Kollajen: Farkı nedir? sorusunu ele aldığımız içeriğimize bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Vücut Nasıl Kollajen Üretir?
Kollajen vücutta doğal olarak sentezlenen bir proteindir. Bazı gıdaların kollajen üretiminde önemli katkıları vardır. Protein bakımından zengin tavuk eti, sığır eti, yumurta, süt ürünleri, baklagiller, bazı kuruyemiş ve kepekli tahıllar ile antioksidan bakımından zengin taze sebze meyvelerden oluşan dengeli bir diyet, kollajen üretimini desteklemeye yardımcı olur. Fakat bir insan nasıl beslenirse beslensin yaşa bağlı olarak vücutta kollajen üretiminin azalması kaçınılmazdır. Yaşlanmanın yanı sıra güneş, sigara ve sağlıksız beslenme gibi faktörler de kollajen üretiminin azalmasına ya da engellenmesine sebep olabilir. Rafine karbonhidrat ve şeker tüketimi kollajenin kendini onarma yeteneğini bozar. Sonuçta vücut daha az kollajen ürettiği için cilt ve eklemlerde değişiklikler görülmeye başlanır.
Yaş ve dış etkenlerden korunmanın mümkün olmadığı ve beslenmenin de yetersiz kalabileceği düşünülürse başta cilt ve eklem sağlığı olmak üzere genel vücut sağlığını desteklemek için kollajen desteği içeren takviyelere başvurmak gerekebilir.
Kollajen Üretimini Destekleyen Gıdalar hakkında oluşturduğumuz içeriğe bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.
Kaynak
Cold Spring Harb Perspect Biol 2011;3:a004978
https://www.healthline.com/nutrition/collagen#collagen-damaging-behaviors
